Wat is faalangst?
Faalangst is letterlijk de angst om te falen en fouten te maken. Het komt voor bij zowel kinderen als volwassenen. De faalangst kan betrekking hebben op prestaties, zoals een spreekbeurt, een toets of examen of tijdens een sportwedstrijd. Er kan ook sprake zijn van sociale faalangst. Dit heeft betrekking op het zich niet geaccepteerd voelen door de ander.
Faalangst kan verschillende oorzaken hebben:
- Het kan te maken hebben met aanleg. Iemand is van zichzelf niet zo zelfverzekerd en zal snel denken dat hij niet goed genoeg is.
- Iemand kan overvraagd worden, bijvoorbeeld hoge verwachtingen van ouders.
- Het niveau van opleiding of werk is te hoog.
- Negatieve ervaringen uit het verleden kunnen zorgen voor faalangst.
Gevolgen in het dagelijks leven
Faalangst kan grote invloed hebben in je dagelijks leven. Het kan leiden tot stress en spanningsklachten die op allerlei gebied klachten kunnen geven. Denk aan hoofdpijn, slecht slapen, prikkelbaar zijn of piekeren.
Er zijn verschillende manieren waarop mensen met faalangst omgaan. Het kan zijn dat je zo bang bent om fouten te maken dat je als het ware over-actief aan de slag gaat. Je oefent een presentatie over en over, terwijl je eigenlijk alle details perfect uit je hoofd kent. Of je blijft maar verbeteringen aanbrengen in je verslaglegging, omdat je bang bent dat het anders niet goed genoeg bevonden zal worden. Kinderen en jongeren kunnen voortdurend het gevoel hebben dat ze de lesstof nog niet genoeg beheersen en tot diep in de nacht blijven leren voor een proefwerk. Dit wordt actieve faalangst genoemd.
Het kan ook zijn dat je zo bang bent dat je fouten zult maken, dat je juist niet meer tot actie komt. Het geloof dat het toch wel weer mis zal gaan, is zo groot dat je er geen noodzaak meer in ziet om er nog energie in te steken. Je gaat als het ware onderpresteren. Dit wordt passieve faalangst genoemd.
Als je last hebt van sociale faalangst, dan kun je sociale contacten steeds meer gaan vermijden omdat je bang bent er niet bij te horen, niet aardig gevonden te worden of niet mooi genoeg te zijn. Dit kan ervoor zorgen dat je steeds meer in een sociaal isolement komt, waarbij het aangaan van contacten steeds lastiger wordt. Of je gaat je juist ontzettend overschreeuwen door stoer te doen of overdreven grappig, waardoor mensen niet meer goed kunnen inschatten wat ze aan je hebben en je gaan vermijden, waardoor je steeds meer buiten de groep komt te staan.
Kinderen met faalangst kunnen blokkeren bij toetsen of spreekbeurten. In sommige gevallen zijn ze geneigd om school te mijden of ontwikkelen ze een schoolfobie.
Dramatherapie bij faalangst
Binnen dramatherapie gaat het niet alleen om praten, maar vooral om handelen en ervaren. Bewust worden van je lichaam en lichaamssignalen is een belangrijk onderdeel van de therapie. Je dramatherapeut helpt je inzicht te krijgen in jouw gevoel, je denken en je handelen in spannende situaties door middel van gerichte oefeningen en opdrachten.
Je leert negatieve gedachten te vervangen door helpende gedachten die een positieve invloed hebben op je gevoel en je handelen. In rollenspel en drama-oefeningen kun je oefenen met lastige situaties en verschillende strategieën uitproberen in de veiligheid van de therapieruimte. Je schrijft bijvoorbeeld een eigen script waarin je de gewenste situatie schetst en laat deze spelen door de therapeut of je groepsgenoten. Jij neemt de regie over het spel en krijgt zo ook weer de regie terug op jouw eigen handelen. Kinderen kunnen hun eigen verhaal verzinnen en spelen over thema’s die met faalangst te maken hebben. Met behulp van beweging ervaar je hoe het voelt om ruimte in te nemen en hoe anderen daarop reageren. De oefeningen die je doet laten je ervaren welke oplossingen bij je passen en welke niet en helpen om oude patronen te doorbreken.
Een faalangstbehandeling voor jongere kinderen is vanzelfsprekend anders ingericht dan die voor volwassenen. De nadruk ligt hier minder op de gedachten en de aandacht voor het symbolisch spel is groter.
Behandeltraject en werkwijze
Faalangst kan individueel of in groepsverband worden behandeld. Dit is afhankelijk van de ernst van de faalangst. In een groep kun je ervaringen uitwisselen en leren van elkaar. Soms zijn de klachten te groot en vinden mensen het prettiger individueel te starten. Als je in individuele behandeling bent groeit je zelfvertrouwen en is het mogelijk dat je daarna alsnog in groepsverband verder gaat.
Omdat faalangst in veel gradaties voorkomt, kan de behandelduur variëren van een aantal maanden tot ongeveer een jaar.
Meer informatie
Neem contact op voor meer informatie of maak een afspraak voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.